Lời giải nào cho “hiện tượng” rắn lục đuôi đỏ bùng phát ở Miền Trung!

Chưa có khi nào rắn lục đuôi đỏ lại tấn công người ở các tỉnh miền Trung với tần suất nhiều và quy mô lớn như thời điểm này. Nhiều người dân miền Trung vô cùng lo sợ không biết nguyên do từ đâu mà rắn lục đuôi đỏ lại nhiều thế. Có tin đồn có kẻ xấu thả rắn lục ra, còn nhà khoa học thì mỗi người có một cách lập luận của riêng mình và chưa tìm ra lời giải cho hiện tượng này khiến mọi người trở nên “hoang mang”?

Rắn lục xuất hiện mọi lúc, mọi nơi!

Chỉ trong ba ngày, người dân ở thị trấn Châu Ổ (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) đã phát hiện, đập chết khoảng 30 con rắn lục đuôi đỏ. Ông Nguyễn Văn Thảo, bảo vệ Trường mầm non 23-4, vừa phải nhập viện cấp cứu vì bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Ông Thảo kể trong lúc đang mở cổng trường thì bị rắn cắn vào chân, ngay sau đó người dân tìm kiếm xung quanh thì phát hiện thêm một con nữa đang ẩn nấp ở bụi cây gần cổng trường.

Con đường dẫn vào tổ 10, thị trấn Hà Lam (Thăng Bình, Quảng Nam) vẫn đang xôn xao về việc ông Nguyễn Bảy (52 tuổi) và ông Võ Văn Toán (46 tuổi) bị rắn lục đuôi đỏ cắn phải nhập viện cấp cứu mấy hôm trước. Anh Võ Văn Dân (con ông Toán) chỉ tay ra con mương ngổn ngang cây cỏ phân trần: “Khoảng 8g tối 13-11, ba tui mang đèn pin từ nhà mới bước ra chỗ con mương này thì bị con rắn lục đuôi đỏ cỡ ngón tay cái mổ vào chân phải nhập viện. Mới ngày hôm qua, cả xóm vác rựa ra phát quang bờ bụi, đập chết bảy con rắn lục đuôi đỏ”.

Rắn lục đuôi đỏ sẳn sàng tấn công người mọi lúc, mọi nơi

Anh Võ Thành (29 tuổi, Q.Sơn Trà, TP Đà Nẵng) cho biết rắn lục đuôi đỏ liên tục bò vào căn nhà cấp 4 của gia đình anh trong tối ngày 21 và 22.11. Anh Thành kể: “Đang ngồi xem ti vi thì tôi phát hiện một con rắn lục đuôi đỏ đang trườn trên cửa sổ làm bằng kính. Năm gia đình lân cận nhà tôi cũng bị rắn bò vào nhà. Chúng tôi đã đập chết 11 con và đang rất lo sợ vì chưa khi nào thấy có nhiều rắn lục đuôi đỏ như vậy”.

Còn ông, Nguyễn Hoa (70 tuổi, tổ 32, P.Thanh Khê Tây, Q.Thanh Khê) nằm viện 10 ngày nay nhưng bàn chân vẫn còn sưng to và bầm tím. “Ăn tối xong tôi ra sân đứng hóng mát thì bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Tôi đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng ói mửa, đi cầu liên tục. Tôi vừa nhập viện được một ngày thì ngay ngày hôm sau, các thanh niên trong xóm cũng đập thêm 3 con rắn lục đuôi đỏ nữa”, ông Hoa kể.

Rắn lục đuôi đỏ bò trên cửa kính nhà anh Võ Thành ở Đà Nẵng.

Bệnh nhân N.V.Đ (trú phường Phú Bài, Hương Thủy) nói rằng, đây là lần đầu tiên ông thấy rắn lục đuôi đỏ tại địa bàn và cắn người. Trước đây, loài rắn cắn người thường là rắn lục toàn thân xanh.

Ngày nào cũng có người bị rắn tấn công!

Bác sỹ Phạm Thị Ánh Hồng, Phó giám đốc Trung tâm cấp cứu TP.Đà Nẵng (trực thuộc sở Y tế TP.Đà Nẵng) cho hay: “Rắn lục đuôi đỏ là loại có độc tố cao, nguy hiểm hơn các loại rắn độc bình thường. Trong vòng 1 tháng nay thì Trung tâm tiếp nhận cấp cứu khoảng 11-16 trường hợp rắn lục đuôi đỏ cắn chứ trước đây thì không có”.

Những "nạn nhân" bị rắn lục đuôi đỏ cắn tại Bệnh viện đa khoa Đà Nẵng

Theo thống kế của Bệnh viên đa khoa tỉnh Phú Yên, đến nay đã tiếp nhận, điều trị 141 ca rắn cắn; riêng trong vòng một tháng qua đã có 41 ca. Chỉ riêng Bệnh viện đa khoa huyện Tây Hòa 2 tháng qua đã tiếp nhận, điều trị 22 ca bị rắn lục đuôi đỏ cắn, tăng đột biến so với mọi năm.

Tại Quảng Nam, tình trạng rắn lục đuôi đỏ cắn người nhập viện cũng tăng mạnh. Ít nhất, Bệnh viện đa khoa tỉnh này đã tiếp nhận 10 trường hợp. Nhiều nơi trong tỉnh này như Điện Bàn, Tiên Phước, Quế Sơn… người dân liên tục phát hiện và bị rắn lục đuôi đỏ tấn công. Ông Phan Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm Lâm Quảng Nam cho hay: “Hiện tượng rắn lục đuôi đỏ xuất hiện và cắn người tại một số địa phương ở Quảng Nam là có thật và là hiện tượng lạ từ trước tới nay.

Tại Quảng Ngãi, thống kê từ các cơ sở y tế, bệnh viện, từ đầu tháng 11 đến nay, tỉnh này đã có khoảng 50 người bị rắn lục đuôi đỏ cắn phải nhập viện cấp cứu…

Ngày 1/12, tin từ khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện T.Ư Huế cho biết, kể từ tháng 10, cơ sở y tế này điều trị 16 bệnh nhân bị rắn cắn, trong đó 9 người bị rắn lục đuôi đỏ tấn công, chủ yếu ở thị xã Hương Thủy. Họ bị rắn cắn khi đang phát quang bụi rậm, chăm sóc vườn cây. Bệnh viện T.Ư Huế cho biết, từ tháng 10 trở về trước khoảng 5 năm, cơ sở y tế này không điều trị ca nào do rắn lục đuôi đỏ cắn. Việc tiếp nhận nhiều ca bệnh như vậy trong gần 2 tháng qua là điều lạ thường. 

Tại Thanh Hóa, rắn lục đuôi đỏ cũng bò vào nhà dân ở huyện Hậu Lộc và Hoằng Hóa. Cụ thể, từ đầu tháng 11 đến nay, rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều tại thôn Trung Hòa, xã Hoằng Trinh (huyện Hoằng Hóa) và thôn Lương Xá, xã Triệu Lộc (huyện Hậu Lộc); hàng chục con rắn lục đuôi đỏ đã bị người dân đập chết.

Nhà khoa học nói gì?

GS.TS Đặng Huy Huỳnh, Chủ tịch Hội Động vật học Việt Nam, cho hay, ở Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về rắn lục đuôi đỏ. Theo nhiều tài liệu, rắn lục đuôi đỏ (hay còn gọi là rắn lục mép trắng, rắn lục tre) có vùng phân bố khá rộng, xuất hiện ở hầu hết các vùng rừng trong cả nước. Loài này sống chủ yếu trên cây, hoạt động vào ban đêm, ăn chuột, thằn lằn, ếch, nhái…Ông Huỳnh cho biết thêm, loài này sinh sản khá nhiều, chúng đẻ con chứ không đẻ trứng như nhiều loài rắn khác, mỗi lần đẻ 4-14 con. Các loài thiên địch của chúng trong môi trường như cầy, cáo, mèo giảm đi khá nhiều do nạn săn bắt cũng làm gia tăng số lượng rắn.

PGS.TS Phạm Đình Hòe, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết, ngoài biến đổi môi trường, thì sự gia tăng cắn người của rắn lục đuôi đỏ ở các địa phương trên còn do trước đây rộ tin đồn rắn này chữa được ung thư nên họ bắt, nuôi để bán, sau đó không có tác dụng nên đã thả ra, từ đó khiến chúng sinh sôi nảy nở nhiều.

Rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều và tấn công người liên tục đang gây hoang mang.

Còn theo TS Nguyễn Quảng Trường, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, muốn biết vì sao rắn lục đuôi đỏ xuất hiện nhiều, phải có các nghiên cứu cụ thể. Tuy nhiên, có thể giả thuyết, nguồn thức ăn dồi dào hơn và sinh cảnh sống phù hợp đã kích thích sự phát triển của rắn lục, đặc biệt là ở các khu dân cư ven rừng. 

Ông Nguyễn Văn Hân, Chi cục trưởng Kiểm lâm Quảng Ngãi phân tích rằng, có thể do lượng mưa năm nay thấp hơn trung bình các năm trước, lại chưa có lũ về đã tạo điều kiện cho loài rắn lục đuôi đỏ sinh sôi nhiều ở vùng đồng bằng.

Đã có rất nhiều ý kiến xoai quanh hiện tượng này nhưng vẫn chưa có kết luận cuối cùng. Theo chúng tôi, các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc, nghiên cứu thu thập thêm các chứng cứ để đưa ra những lý giải chính xác về hiện tượng vì sao lại tăng, biện pháp phòng chống hiệu quả nhất… để người dân đỡ hoang mang.

Lê Kiên